Column Ton van Rijwijk
Steeds meer zie en hoor ik de termen “links” en “rechts” gebruikt worden, terwijl eenvoudig vast te stellen is, dat de gebruiker niet echt weet wanneer en waarom deze kwalificaties gebruikt kunnen worden, laat staan waar ze vandaan komen. Ik hoorde laatst iemand zelfs zeggen, dat Rutte toch “ook links” was, terwijl de meeste mensen toch wel weten, dat hij van de VVD was. En “links denken of gedragen” is nou niet bepaald iets, dat je de VVD zou mogen toedenken. Los van de onwetendheid van veel mensen, worden de twee begrippen nogal eens gebruikt om problemen te “versimpelen”. Je bent of ergens tegen of ergens voor, dus ben je links of rechts, nuances bestaan niet. Trump en Musk hebben er een handje van. Je bent tegen nuances, gendernuance bestaat niet, dat is “woke” dus links, dus gaan we over tot de uitsluitende herkenning van twee geslachten. Einde probleem, we hebben de maatschappij weer even overzichtelijk ingedeeld. Stel een probleem “simpel” voor, dan begrijpen mensen het tenminste, de “domheid regeert”, ga ervan uit, dat het volk dom is.
De termen links en rechts zijn eigenlijk afkomstig van de Franse Revolutie van 1789. Tijdens de bijeenkomsten van de Staten Generaal in Frankrijk zaten de “revolutionairen”, die veranderingen wilden (de progressieven) aan de linkerkant van de voorzitter, terwijl de aanhangers van de monarchie en traditie (conservatieven) aan de rechterkant zaten. Die gewoonte is in Nederland overgenomen in de Tweede Kamer, waar dezelfde indeling nog steeds bestaat. Nu liggen de opvattingen binnen links en rechts wel wat genuanceerder dan alleen progressief of conservatief, maar de gewoonte van het woordgebruik blijft intact. Het was ooit nog veel ingewikkelder, want toen had je aan de “rechterzijde” niet het CDA, CU, SGP (populisten zijn pas van de laatste 20jaar), maar waren er de KVP, CHU en de AR en de SGP.
Deze indeling in links en rechts is veel moeilijker terug te zien bij de gemeenteraden, omdat daar veel meer lokale partijen voorkomen, die zich niet lenen voor een simpele links/rechts toewijzing van zetels in de raadszaal. Ga er maar eens aan staan, stel maar eens vast of NH links of rechts is, doe maar eens een poging. Bij DAP lukt je dat ook niet echt. Bij CDA, VVD en PvdA is dat (wellicht) herkenbaarder, ik blijf voorzichtig. Links en rechts, de begrippen krijgen een andere lading, ze worden te vaak verkeerd toegepast.
