Nou dacht ik na ruim 5 jaar Haaksbergen toch al aardig te kennen. Laat ik het zo zeggen: “het lukt mij vrijwel altijd om zonder TomTom op de juiste bestemming aan te komen” en door mijn contacten als vrijwilliger bij RTV Sternet ben ik heel veel over dit dorp en mensen te weten gekomen. Maar ik wist heel goed, dat een rondwandeling door dit mooie dorp onder leiding van een deskundige gids, het leven pas echt “compleet” zou maken. Zo was mij al diverse malen “ingewreven”. Dus meldde ik mij aan voor de Dorpswandeling in het kader van de WAK-week onder leiding van Wim Oltwater. Vooraf werden er twee opties geboden: een gids, die alles in het Twents zou toelichten en Wim, die het gewoon in het Nederlands zou doen. Tot mijn grote opluchting was de Twents sprekende gids die avond onverwacht verhinderd, dus het aanleren en begrijpen van het Twents parkeer ik even naar de toekomst. Ik kan u overigens verzekeren, dat een dorpswandeling een waardevolle toevoeging aan uw levenservaring is. Het gezelschap (kleine groep van zo’n 9 mensen) begon bij de trouwzaal (Oude Stadhuis, nu is het college van B&W er gehuisvest en wordt er geregeld getrouwd) met een toelichting op het beeld. Van een mooie vrouw. Niet aangekleed en daar maakte de plaatselijke pastoor bezwaar tegen, de kunstenaar in kwestie kreeg de opdracht de vrouw alsnog van een net kleed te voorzien. Dat gebeurde, maar nog was de pastoor niet gerustgesteld: “de tepels moesten ook nog aan het zicht worden onttrokken”. En ook dat gebeurde, want kunstenaars waren toen nog gehoorzaam. Daarna leidde Oltwater (niet voor niets voorzitter van de Historische Kring) ons (al vertellend en toelichtend) langs diverse monumenten, zoals de synagoge (die bijna per abuis werd gesloopt), het voormalige gebouw van de ABN, het kerkhof aan de andere kant van de Sterrenbosstraat, de voormalige huishoudschool in het gebouw van De Kappen, de gedenkstenen en de Waterstaatskerk in de Jhr v.d. Heydenstraat, de talrijke voorbeelden van de Amsterdamse School architectuur (op veel plekken in Haaksbergen herkenbaar), het Marktplein (waar natuurlijk onvermijdelijk het Gat in de Markt geëtaleerd en toegelicht werd!). De villa en het particuliere kerkhof in de Spoorstraat (met onder meer nogal wat graven van de familie Jordaan) vormden de afsluiting van een uiterst boeiende rondwandeling door Haaksbergen. Een unieke manier om Haaksbergen en zijn historie beter te leren kennen. Ja, ik heb mij al aangemeld voor de volgende wandeling, die door het Lankheterbos. Ik moet en zal Haaksbergenaar worden. Maar ik zal die taalhandicap gewoon moeten accepteren. Twents lukt niet meer na ruim 75 jaar Haags.
Column Ton van Rijswijk
